TÜRKİYE’DE İŞ ve MESLEK DANIŞMANLIĞI HİZMETİ

Eklenme tarihi: 19/03/2021 – 12:40

Son güncellenme tarihi: 15/02/2023 – 17:49

İş ve meslek danışmanlığı hizmeti Türkiye’de ilk olarak 1991’de hayata geçmiştir. Alman Çalışma Kurumu ile birlikte yürütülen, “İş ve İşçi Bulma Kurumu’nun Reorganizasyonu Projesi” çerçevesinde 5 ilde İş ve Meslek Danışmanlığı Servisleri kurulmuş ve hizmet içi eğitim alan farklı unvanlardaki yaklaşık 400 personel tarafından bu hizmet verilmiştir. 2011’de Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından Standart ve Yeterliliği hazırlanmış ve bu hizmetin sadece “İş ve Meslek Danışmanlığı Mesleki Yeterlilik Belgesi” sahibi kişiler tarafından profesyonelce verilmesi zorunluluk haline gelmiştir. Böylece iş ve meslek danışmanlığı ilk defa bir meslek olarak tanımlanmış ve İŞKUR hizmetinin etkinliğinin arttırılması amacıyla 2012 yılında 2000 kişi İş ve Meslek Danışmanı olarak atanmıştır.
Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) göre iş ve meslek danışmanlığı, işin ve mesleğin gerektirdiği özellikler ile işin gerektirdiği nitelik ve şartların karşılaştırılarak bireylerin istek ve durumuna en uygun işlere ve mesleklere yönlendirilmeleri, gerektiğinde bireylerin mesleki niteliğinin arttırılması için ilgili eğitim olanaklarından yararlandırılmaları, işe yerleştirilmeleri, işe uyumlarının sağlanması, işverenlerin beklentilerine uygun eşleştirilmelerinin yapılmasıdır.
Ulusal meslek standardında, İş ve Meslek Danışmanı; meslek seçimi aşamasında bulunan, iş bulmada/seçmede güçlükleri olan, mesleki uyumsuzluk problemleri bulunan, mesleki becerilerini geliştirmek, mesleğini veya işini değiştirmek isteyenlere yönelik olarak; kişisel özellikler ile mesleklerin gerektirdiği nitelikleri, şartları ve iş piyasasının gereksinim duyduğu iş/meslekleri karşılaştırarak, bireyin istek ve durumuna en uygun iş/mesleği seçmesi, seçtiği iş/meslekle ilgili eğitim imkânlarından yararlanması, işe yerleştirilmesi ve işe uyumunun sağlanması ile ilgili sorunların çözümüne sistemli olarak yardım eden kişidir. İş ve meslek danışmanı, bu çalışmalarını iş sağlığı ve güvenliği ile çevreye ilişkin önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde yürütür ve mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur.

Birçok ülkede olduğu şekliyle İş ve Meslek Danışmanlığı Hizmeti kamu istihdam ofisleri aracılığıyla gerçekleştirilmekte ülkemizde de bu hizmeti kamu istihdam otoritesi olarak İŞKUR vermektedir.
İŞKUR’a kayıtlı tüm iş arayanlara, işverenlere ve ayrıca öğrencilere daha etkin hizmet verebilmeleri amacıyla her bir danışmana iş arayan, işveren ve okul portföyü atanması ve danışmanların bu hizmeti portföy yönetimi yoluyla sunmaları, böylece her işsizin, işverenin ve okulun bir danışmanı olması sağlanmıştır. İş ve meslek danışmanlığı hizmetiyle, kişilerin özellikleri ile mesleklerin ve işin gerektirdiği nitelik ve şartlar karşılaştırılarak bireyin istek ve durumuna en uygun iş ve mesleği seçmesi, seçilen meslekle ilgili eğitim olanaklarından yararlanması, işe yerleştirilmesi, işe uyumunun sağlanması ile ilgili sorunların çözümüne sistemli olarak yardım edilmektedir.
İş ve Meslek Danışmanlığının iş arayanlara verdiği danışmanlık hizmeti noktasında Portföy dağılımında Sosyal Yardım alanlara da ayrı bir önem verilmektedir. Sosyal Yardım alan iş arayanların düzenli iş sahibi olmaları için İŞKUR sistemine aktarılmaları ve uygun açık iş ilanlarına ve meslek edindirme kurslarına yönlendirilmeleri sağlanmaktadır. Bu açıdan sosyal yardımın, sosyal güvenlik sistemine katılamamış ve hayatlarını yardımsız idame ettiremeyecek durumda olan kişilere verilmesi gereken bir destek olduğundan yola çıkarak, düzenli gelire kavuşmalarına İş ve Meslek Danışmanları aracı olmaktadırlar. Çalışma gücünde olup Sosyal Yardım yararlanıcısı olan kişilerin, iş bulup iş piyasasına girmeleriyle sosyal yardım sistemi içerisinde uzun süre kalmalarının önüne geçilmektedir.
İş ve Meslek Danışmanlarınca iş arayanlara yönelik sunduğu hizmetlerden biriside İl Müdürlükleri ve belli Hizmet Merkezleri bünyesinde oluşturulan İş Kulüpleridir. İş Kulüpleri, kadınlar, gençler, engelliler, uzun süreli işsizler, eski hükümlüler, tedavi görmüş eski madde bağımlıları gibi özel politika gerektiren gruplara yönelik motivasyon artırmayı ve yöntem desteği vermeyi hedefleyen yoğunlaştırılmış bir iş ve meslek danışmanlığı programıdır.

İş Kulüplerinde;

-Çalışmak isteyen herkese göre bir iş bulunduğunu,
-İşe girebilmek için neler yapmanız gerektiğini,
-Tecrübe sahibi olmadan da iş bulunabileceğini,
-Hangi yollarla iş arayabileceğinizi,
-İyi bir özgeçmişin nasıl hazırlanacağını,
-İş görüşmelerinde nasıl davranmanız gerektiğini,
-İşe kabul edilmeniz için küçük ama önemli detayları,

İçeren alanında tecrübeli İş ve Meslek Danışmanlarınca eğitimler verilmektedir. 6-15 kişilik gruplarda 2-5 gün arası süren eğitimlerle, İş Kulübü programını tamamlayıp işe giren eski katılımcıların ve özel firmaların İnsan Kaynakları departmanında görev yapan insan kaynakları uzmanlarından tecrübeler katılımcılara aktarılmaktadır.